Σπίλοι (Ελιές)
Από τις πιο συχνές δερματικές εκδηλώσεις στο δέρμα ενός ανθρώπου αποτελούν οι ελιές (σπίλοι). Οι σπίλοι εμφανίζουν μεγάλη ποικιλία στον τρόπο που εμφανίζονται τόσο ως προς το χρώμα τους (από άχρωμο, στο χρώμα του δέρματος μέχρι όποια απόχρωση του ροζ, κόκκινου, καφέ, σκούρου μαύρου, μπλε βαθύ), όσο και ως προς το σχήμα τους, τη μορφή τους, την εντόπιση τους.
Οι σπίλοι συνήθως πρωτοεμφανίζονται μετά την ηλικία των 6 μηνών, αυξάνονται σε μέγεθος κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας και της εφηβείας, με το μεγαλύτερο αριθμό τους να είναι στη δεκαετία των τριάντα, ενώ αργότερα σταδιακά υποστρέφουν με το πέρασμα των ετών.
Εντοπισμός Σπίλων
Η εντόπισή τους μπορεί να αφορά τον κορμό, τα άκρα, το πρόσωπο, το τριχωτό της κεφαλής, τη γεννητική περιοχή, τα νύχια, τη στοματική κοιλότητα, τους οφθαλμούς. Τα χαρακτηριστικά τους ποικίλλουν ανάλογα με την εντόπιση, ενώ η ολοκληρωμένη εκτίμηση ενός σπίλου γίνεται με ειδικό δερματολογικό εξοπλισμό, τα δερματοσκόπια. Το δερματοσκόπιο λειτουργεί σαν ειδικός “μεγενθυντικός” φακός, ο οποίος επιτρέπει στο δερματολόγο να μελετήσει το σπίλο με βάση πολύ συγκεκριμένα χαρακτηριστικά του, εμφανή μόνο με το δερματοσκόπιο.
Ειδικές εντοπίσεις των σπίλων μπορεί να είναι:
- Παλάμες/πέλματα: Μπορεί να παρατηρηθούν σε όλους, με μεγαλύτερη πιθανότητα σε αυτούς με σκουρότερο φωτότυπο ή με μεγαλύτερο αριθμό σπίλων και στο υπόλοιπο σώμα. Συνήθως, πρόκειται για καφέ ή σκούρους καφέ σπίλους.
- Νύχια: Συνήθως οι σπίλοι στα νύχια παρατηρούνται σαν επιμήκης δέσμη καφέ/μαύρη, κατά μήκος του νυχιού. Πιο συχνά συναντάται στους σκουρότερους φωτοτύπους, στους οποίους μπορεί η βλάβη να αφορά περισσότερα του ενός νύχια. Η ηλικία στην οποία πρωτοπαρατηρείται η επιμήκης μελανονυχία έχει σημασία, όπως και τα συνοδά κλινικά χαρακτηριστικά της βλάβης (πάχος βλάβης, ομοιομορφία χρώματος, συνοδός κατάσταση νυχιού).
Η κληρονομικότητα, αυξημένη ηλιοέκθεση κατά την παιδική ηλικία, ανοιχτόχρωμοι φωτότυποι θεωρούνται προδιαθεσικοί παράγοντες για αυξημένο αριθμό σπίλων.
Τύποι Σπίλων
Συγγενείς μελανινοκυτταρικοί σπίλοι
Συγγενείς μελανινοκυτταρικοί σπίλοι είναι αυτοί που παρουσιάζονται με τη γέννηση ή μέσα στους πρώτους λίγους μήνες ζωής ενός ανθρώπου. Ανάλογα με το μέγεθος τους διακρίνονται σε μικρού, μεσαίου, μεγάλου μεγέθους και οι γιγαντιαίοι. Οι συγγενείς σπίλοι μεγαλώνουν αναλογικά με την ανάπτυξη του παιδιού μέχρι την ενηλικίωση, ενώ ανάλογα με την εντόπιση και το μέγεθος τους μπορεί να χρήζουν περαιτέρω έλεγχο και απεικονιστικές εξετάσεις.
Άτυποι σπίλοι
Άτυποι σπίλοι χαρακτηρίζονται καλοήθεις μελανινοκυτταρικοί σπίλοι, οι οποίοι δεν εμφανίζουν την ομαλή “αρχιτεκτονική¨ των κοινών σπίλων, αλλά μια πιο άτυπη μορφή.
Σπίλοι του Sutton
Σπίλοι του Sutton, είναι οι μελανινοκυτταρικοί σπίλοι οι οποίοι περιβάλλονται από μία στρογγυλή ή ωοειδή, συνήθως συμμετρική αποχρωματισμένη άλω.
Μπλε σπίλοι
Μπλε σπίλοι είναι σπίλοι που εμφανίζουν ένα βαθύ μπλε χρώμα, λόγω της διαφορετικής σκέδασης του φωτός από τη μελανίνη.
Σπίλος της Spitz
Σπίλος της Spitz πρόκειται για καλοήθη σπίλο, ομοιόμορφα ροζ, κόκκινο ή κόκκινο καφέ με χαρακτηριστική μορφή κατά τη δερματοσκόπηση.
Διαγνώση & Αφαίρεση Σπίλων
Η διάγνωση όλων των παραπάνω στηρίζεται στη λήψη ενός αναλυτικού ιστορικού, στην καλή και πλήρη κλινική εξέταση και κυρίως στον προσεκτικό δερματοσκοπικό έλεγχο. Η δερματοσκόπηση των σπίλων πραγματοποιείται μία φορά το χρόνο, εκτός και αν υπάρχουν άτυπα χαρακτηριστικά σε κάποιους από τους σπίλους, οπότε και μπορεί η εξέταση να γίνει συντομότερα, μεμονωμένα με χαρτογράφηση της βλάβης.
Ανάλογα με το είδος του σπίλου, μπορεί ένας σπίλος να αφαιρεθεί για αισθητικούς λόγους (αφαίρεση κατ’ εφαπτομένη ή ολική χειρουργική εξαίρεση), εκτός εάν υπάρχει υπόνοια μελανώματος, οπότε και αφαιρείται εξ ολοκλήρου χειρουργικά.