Από τις πλέον χαρακτηριστικές και συχνές παθήσεις στη δερματολογία με ασθενείς που πολλές φορές δεν αναφέρουν το όνομα της πάθησης, αφού πολλοί τη μπερδεύουν με την ψώρα. Δύο τελείως διαφορετικές παθήσεις τόσο στην κλινική εικόνα, όσο και στην αιτιολογία, την αντιμετώπιση, την πορεία τους.
Η ψωρίαση είναι μία κοινή, χρόνια φλεγμονώδης δερματοπάθεια και όχι μόνο, με διαφορετικούς κλινικούς υποτύπους:
Ανάλογα με την εντόπισή της, η ψωρίαση μπορεί να χαρακτηριστεί:
Μπορεί να πρωτοεμφανιστεί σε πολλές ηλικίες, από την παιδική μέχρι και την ενήλικο ζωή, αν και είναι σπανιότερη η εμφάνιση της για πρώτη φορά στην παιδική ηλικία. Πολλοί οι προτεινόμενοι επιβαρυντικοί παράγοντες. Η γενετική προδιάθεση ευθύνεται για την εμφάνισή της, ενώ περιβαλλοντικοί παράγοντες όπως κάπνισμα, παχυσαρκία, και κατάχρηση αλκοόλ επιβαρύνουν την ψωρίαση.
Πλέον είναι ξεκάθαρη η συσχέτιση της ψωρίασης με άλλες συννοσηρότητες, όπως η ψωριασική αρθρίτιδα, η αθηροσκληρωτική νόσος, ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπέρταση, και το μεταβολικό νόσημα.
Κλινικά, η ψωρίαση παρουσιάζεται διαφορετικά ανάλογα με τον υπότυπο: ως κόκκινες βλάβες στο δέρμα με έντονο λέπι, μικρές βλάβες με πύον, ή διάχυτη απολέπιση και ερυθρότητα. Το εξάνθημα μπορεί να συνοδεύεται από κνησμό.
Η διάγνωση γίνεται συνήθως με φυσική εξέταση. Σε περιπτώσεις που μιμείται άλλες παθήσεις ή χρειάζεται συστηματική αγωγή, πραγματοποιείται ιστολογική εξέταση και εργαστηριακός έλεγχος.
Η συνεργασία πολλών διαφορετικών ειδικοτήτων μπορεί να απαιτείται σε αρκετές περιπτώσεις ψωρίασης, αφού πρόκειται για πολυσυστηματικό νόσημα και όχι μόνο δερματικό.
Ενημέρωση και υποστήριξη του ασθενούς
Το πιο σημαντικό βήμα είναι η άριστη ενημέρωση του ασθενούς για τη φύση της νόσου και το θεραπευτικό πλάνο. Η ψυχοκοινωνική στήριξη είναι βαρύνουσας σημασίας.
Πολυάριθμες τοπικές και συστηματικές θεραπείες είναι ήδη διαθέσιμες, ενώ πολλές άλλες μελετώνται με υποσχόμενα αποτελέσματα. Η επιλογή αγωγής εξαρτάται από παράγοντες όπως η σοβαρότητα της ψωρίασης, οι συννοσηρότητες, η ηλικία, και η ρουτίνα του ασθενούς.
Στόχοι αγωγής και προκλήσεις
Ο στόχος της θεραπείας είναι ο έλεγχος της ψωρίασης και η κάθαρση από δερματικές βλάβες. Ωστόσο, η συμμόρφωση του ασθενούς αποτελεί βασικό παράγοντα επιτυχίας.
Τοπική θεραπεία
Τα τοπικά σκευάσματα χορηγούνται σε περιπτώσεις περιορισμένης έκτασης της ψωρίασης ή ως συμπληρωματική θεραπεία. Συνήθη σκευάσματα είναι τα κορτικοστεροειδή, οι αναστολείς καλσινευρίνης, και τα ανάλογα της βιταμίνης D.
Συστημική αγωγή
Συστηματική αγωγή συνταγογραφείται σε μέτριες προς σοβαρές μορφές ψωρίασης, είτε με τη μορφή χαπιών, είτε ενέσιμη. Απαιτείται προσεκτική παρακολούθηση της πορείας του ασθενούς.
Η φωτοθεραπεία μπορεί να αποτελεί θεραπεία εκλογής σε κάποιες περιπτώσεις ψωρίασης, ωστόσο η εφαρμογή της μπορεί να είναι δύσκολη λόγω παραμέτρων.
Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις, όταν η ψωρίαση είναι εκτεταμένη και συνοδεύεται από έντονα συμπτώματα, η προσωρινή εισαγωγή στο νοσοκομείο μπορεί να κριθεί απαραίτητη